ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΝΘΟΣ

ΠΑΙΔΙΑ & ΠΕΝΘΟΣ

Ο θάνατος είναι ένα φυσικό γεγονός. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα παιδιά, ακόμη και τα πολύ μικρά, δεν πρέπει να προστατεύονται από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Τα παιδιά έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν τον θάνατο ως γεγονός και την περιέργεια να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με το γεγονός. Η γενική συμβουλή είναι να μιλάτε στο παιδί απλά και ειλικρινά για τον θάνατο, με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία του.

Κάντε ερωτήσεις για να διαπιστώσετε τι γνωρίζει ήδη το παιδί για την κατάσταση. Στη συνέχεια, μπορείτε να του εξηγήσετε την κατάσταση απλά και ειλικρινά. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε: «Η καρδιά της γιαγιάς κουράστηκε πολύ και σταμάτησε να λειτουργεί, οπότε πέθανε». Είναι σημαντικό να αποφεύγετε να δίνετε απαντήσεις που μπορεί να μπερδέψουν ή να τρομάξουν το παιδί, όπως «Η γιαγιά πήγε για ύπνο και δεν πρόκειται να ξυπνήσει» ή «Ο Θεός πήρε τη γιαγιά στους αγγέλους». Ενώ αυτές οι φράσεις έχουν σκοπό να παρηγορήσουν και να ηρεμήσουν, το παιδί μπορεί στην πραγματικότητα να τις ερμηνεύσει με πολύ πιο κυριολεκτική έννοια. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να αναπτύξει φόβο να κοιμηθεί επειδή το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε αυτό. Επιτρέψτε στο παιδί να κάνει ερωτήσεις αν θέλει, αλλά μην το πιέζετε αν δεν απαντήσει. Ένα μικρότερο παιδί μπορεί να κάνει ερωτήσεις όπως «Πού είναι η γιαγιά τώρα;» ή «Είναι η γατούλα μου στον παράδεισο;» Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να κατανοήσουν την οριστικότητα του θανάτου πληρέστερα και να κάνουν πιο αφηρημένες ερωτήσεις που σχετίζονται με ζητήματα πίστης, το νόημα της ζωής κ.λπ. Για κάθε ηλικιακή ομάδα, επιμείνετε σε ειλικρινείς, απλές απαντήσεις με όρους που το παιδί μπορεί να καταλάβει.

ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΕΝΟΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ;

Η ηλικία και η συναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού επηρεάζουν τον τρόπο που βιώνει το πένθος.

ΗΛΙΚΙΕΣ 2 ΕΩΣ 7 ΕΤΩΝ

Μέχρι την ηλικία των 7 ετών, τα παιδιά βλέπουν τον θάνατο κυρίως ως ένα γεγονός χωρισμού. Αυτό μπορεί να τα κάνει να νιώθουν εγκαταλελειμμένα και φοβισμένα. Μπορεί να φοβούνται να μείνουν μόνα τους και να μην θέλουν να κοιμούνται μόνα τους το βράδυ ή να πηγαίνουν στο σχολείο. Επειδή τα παιδιά τόσο μικρά συνήθως δεν είναι επιδέξια στην λεκτική έκφραση των συναισθημάτων τους, μπορεί να «ενεργούν» αντ' αυτού, μέσω συμπεριφορών όπως ξεσπάσματα θυμού, άρνηση υπακοής σε ενήλικες ή δημιουργία μιας φανταστικής ζωής, συνοδευόμενης από παιχνίδια ρόλων. Άλλες συμπεριφορές, που συνήθως εκδηλώνονται από παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών, μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα φαγητού, ύπνου, χρήσης τουαλέτας ή ενούρησης του κρεβατιού. Τα πολύ μικρά παιδιά κάτω των 2 ετών μπορεί ξαφνικά να αρνηθούν να μιλήσουν και να γίνουν πιο ευερέθιστα γενικά.

ΗΛΙΚΙΕΣ 7 ΕΩΣ 12 ΕΤΩΝ

Τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας έχουν αρχίσει να κατανοούν τον θάνατο ως ένα μόνιμο γεγονός. Μπορεί να θεωρούν τον θάνατο ως μια πιο προσωπική απειλή για την ατομική τους ασφάλεια, να αναπτύσσουν φόβο μήπως πεθάνουν τα ίδια ή να καταφεύγουν σε «προληπτικές» συμπεριφορές για να «προστατευθούν» από τον θάνατο, όπως το να ευθυγραμμίζονται με κάποιον που πιστεύουν ότι μπορεί να τα προστατεύσει ή να επικεντρώνονται στο να είναι «γενναία» ή «καλά». Άλλα μπορεί απλώς να αποσυρθούν κοινωνικά ή/και συναισθηματικά από τους άλλους. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα συγκέντρωσης στις σχολικές εργασίες, δυσκολία στην τήρηση οδηγιών και δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών.

ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Ενώ οι έφηβοι κατανοούν και αντιλαμβάνονται τον θάνατο με τον ίδιο τρόπο όπως οι ενήλικες, μπορεί να εκφράσουν τη θλίψη τους διαφορετικά. Μπορεί να αντιδράσουν με πιο δραματικούς τρόπους ή να υιοθετήσουν απερίσκεπτες συμπεριφορές σε μια προσπάθεια να «αψηφήσουν» τον θάνατο. Η απερίσκεπτη οδήγηση, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η λήψη παράνομων ναρκωτικών ή η σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη μπορεί να είναι μορφές «εκδήλωσης» των ανησυχιών και των συναισθημάτων θλίψης. Σκέψεις αυτοκτονίας μπορεί μερικές φορές να υπάρχουν σε έναν έφηβο που δυσκολεύεται να διαχειριστεί την απώλειά του. Τα προειδοποιητικά σημάδια αυτοκτονίας σε παιδιά και εφήβους μπορεί να περιλαμβάνουν την ενασχόληση με τον θάνατο, το να κάνει σκέψεις ή να μιλάει ανοιχτά για αυτοκτονία ή το να δίνει αντικείμενα. Οι γονείς εφήβων που έχουν χάσει ένα αγαπημένο τους πρόσωπο θα πρέπει να γνωρίζουν τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού τους και να αναζητούν αμέσως επαγγελματική συμβουλευτική για το παιδί εάν αισθάνονται ότι το παιδί τους μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο.